İçinde göz kelimesi geçen deyimler ve bu deyimlerin anlamları, açıklamaları. Göz ile ilgili, hakkında deyimler ve anlamları.
Göz İle İlgili Deyimler ve Anlamları
1. Açlıktan Gözü (Gözleri) Dönmek (Kararmak)
Bir kişinin aşırı açlıktan dolayı kendini kontrol edemeyecek hale gelmesi. Çok acıkmak anlamına gelir. Bu deyim, fiziksel açlığın getirdiği kontrol kaybını ifade eder. Örneğin: “Bu akşam açlıktan gözü dönmüş bir hâlde bir evin mutfağına girmişti.”
2. Ağzını Açıp Gözünü Yummak
Bir kişinin öfke içinde, kontrolsüz ve sonunu düşünmeden her türlü sert sözü söylemesi. Öfkeli bir durumda düşünmeden konuşmak anlamında kullanılır. Örneğin: “Tevfik’e ağzını açmış, gözünü yummuştu.”
3. Alıcı Gözüyle Bakmak
Bir şeye detaylıca inceleyerek bakmak, onu değerlendirip gözden geçirmek anlamına gelir. Bu deyim, özellikle bir şeyi almak, sahiplenmek veya onun hakkında karar vermek amacıyla dikkatlice bakmak için kullanılır. Örneğin: “Şimdiye kadar pek alıcı gözüyle bakmamıştı.”
4. Arap Uyandı (Arap’ın Gözü Açıldı)
Bu deyim, yaşanan bir olayın ardından, o olaydan ders alınmış olmasını ifade eder. Bir kişi veya toplumun, bir olay sonrasında bilinçlenmesini anlatır.
5. Ayrıcalık Gözetmek
Birine veya bir gruba diğerlerine göre daha fazla değer vermek, ayrıcalık tanımak anlamına gelir. Farklı bir muamele yaparak bir kişiyi öne çıkarmak olarak da düşünülebilir. Örneğin: “Annem, babam çocuklar arasında hiçbir ayrıcalık gözetmezlerdi.”
6. Baş Göz Etmek
Bu deyim, özellikle halk arasında evlendirmek anlamında kullanılır. Birini evlendirmek anlamına gelir ve genellikle ebeveynlerin çocuklarını evlendirme durumunu ifade eder. Örneğin: “Oğullarını baş göz etmişler.”
7. Başım Gözüm Üstüne
İstenen bir şeyin, içtenlikle yapılacağını ifade eden bir deyimdir. Birine samimi bir şekilde yardım etme isteğini veya gönüllülüğü belirtir.
8. Başını Gözünü Yarmak
Bir işi kötü yapmak, istenildiği gibi gerçekleştirememek anlamında kullanılan bir deyimdir. Yapılan işin kötü sonuçlanması durumunu ifade eder.
9. (Bir İşi) Gözü Yememek
Bir kişinin bir işi yapabilecek güç ve yeteneği kendisinde bulamaması anlamına gelir. Yapmaktan çekinmek veya cesaret edememek anlamına gelir.
10. (Bir Kadın Bir Erkekte) Gözünü Açmak
Bir kadının cinsel anlamda ilk deneyimini o erkekle yaşaması anlamında kullanılan bir deyimdir.
11. (Bir Şey Birinin) Gözünde Olmamak
Bir kişinin üzgün veya zor bir durumda olduğu için belirli bir şeye değer veremeyecek durumda olması anlamına gelir. Bu deyim, kişinin içinde bulunduğu ruh halinden dolayı bir şeye gereken değeri verememesi durumunu ifade eder.
12. (Bir Şey) Gözüne İlişmek
Birdenbire, istemeden bir şey görmek anlamında kullanılır. Dikkat çekmeden bir şeyin gözükmesi olarak da tanımlanabilir. Örneğin: “Tam kapı yanında bir sütçü dükkânı gözüme ilişti.”
13. (Bir Şey) Gözünü Almak
Bu deyim, iki farklı anlama gelebilir: Birincisi, şiddetli ışık sebebiyle gözü iyi göremez duruma getirmek, ikincisi ise aşırı biçimde etkilenmek anlamındadır.
14. (Bir Şeyde) Gözü Olmak
Bir şeyi ele geçirme isteği beslemek anlamına gelir. Bir şeye sahip olma arzusu taşıyan kişileri ifade eder. Örneğin: “Milletvekilliğinde de gözü vardır.”
15. (Bir Şeyde) Gözü Olmamak
Bir şeye sahip olmayı istememek veya o şeye fazla önem vermemek anlamına gelir. Heves beslememek olarak da tanımlanabilir. Örneğin: “Giyinip kuşanmakta, gezip tozmakta gözüm yok.”
16. (Bir Şeyden) Gözünü Ayırmamak
Bir şeye sürekli bakmaktan kendini alamamak, gözünü başka bir yere çevirememek anlamına gelir. Yoğun dikkatle bakmak anlamındadır.
17. (Bir Şeye) Gözü Gitmek
Bir şeyi istemeden bakmak veya istemeden bir şey görmek anlamında kullanılır.
18. (Bir Şeye) Gözü (Gözleri) Takılmak
Dikkat çeken bir şeye bakışlarını sabitlemek anlamına gelir. Gözleri bir şey üzerinde takılı kalmak olarak ifade edilir.
19. (Bir Şeye) Gözünü Yummak
Bu deyim, görmezden gelmek, dikkat etmemek anlamında kullanılır.
20. (Bir Şeye) … Gözüyle Bakmak
Bir kişiyi veya nesneyi belirli bir rol ya da anlamda görmek, o gözle değerlendirmek anlamına gelir. Örneğin, Kardeş gözüyle bakmak, bir kişiyi kardeş olarak görmek anlamına gelir.
21. (Bir Şeyi) Gözü Gibi Sakınmak (Saklamak veya Esirgemek)
Bir şeyi çok özenle korumak, ona büyük ilgi ve dikkat göstermek anlamına gelir. Bir şeyi aşırı özen göstererek sakınmak durumunu ifade eder. Örneğin: “Çok sevdiği, gözü gibi sakındığı arabasını garajdan çıkarmıyordu.”
22. (Bir Şeyi) Gözü Gibi Sevmek
Bir şeyi veya bir kimseyi çok sevmek anlamına gelir. Bu deyim, bir şeye ya da kişiye duyulan derin sevgiyi ifade etmek için kullanılır.
23. (Bir Şeyin) Gözü Kör Olsun
Bazı durumlarda, zararının istemeden kabullenildiğini anlatan bir söz olarak kullanılır. Örneğin, para sıkıntısı çeken bir kişi “Paranın gözü kör olsun” diyerek bu sıkıntıyı kabul ettiğini ifade edebilir.
24. (Bir Şeyin) Gözünü Çıkarmak
Bir işi beceriksizce yapmak veya zarara uğratmak anlamında kullanılır. Kimi zaman da iyisi dururken en kötüsünü seçmek anlamında söylenir.
25. (Bir Yerde) Gözünü Açmak
Bir kişinin o yerin farkına varması anlamında kullanılır. Bu deyim, kişinin çevresi veya durumu hakkında bilinçlenmesini ifade eder.
26. Birbirinin Gözünü Çıkarmak
Kıyasıya kavga etmek veya dövüşmek anlamında kullanılan bir deyimdir. Birbiriyle şiddetli geçimsizlik yaşamak anlamına da gelir.
27. Birbirinin Gözünü Oymak
Aşırı derecede geçimsizlik içinde olmak anlamında kullanılır. Bu deyim, kişilerin birbiriyle sürekli çatışma yaşadıklarını ifade eder.
28. (Birinden) Gözü Su İçmemek
Bir kişiye güven duymamak anlamında kullanılan bir deyimdir. Bu deyim, güvensizlik durumunu ifade eder. Örneğin: “Gözüm hiç su içmiyor senden.”
29. (Birine) Fena Gözle Bakmak
Bir kişiye kötü niyetle veya kötü bir düşünceyle bakmak anlamına gelir. Bu deyim, kötü niyetin bakışlarla ifade edilmesi anlamında kullanılır.
30. (Birine) Gözdağı Vermek
Bir kişiyi sonradan verilecek bir ceza ile korkutmak veya tehdit etmek anlamındadır. Tehdit yoluyla korkutmak veya yıldırmak anlamında kullanılır.
31. (Birine) Gözünün Üstünde Kaşın Var Dememek
Bir kişinin her davranışını hoş görmek, onun hatalarını dahi görmezden gelmek anlamına gelir. Bu deyim, hoşgörüyle yaklaşma durumunu ifade eder.
32. (Birini) Görüp Gözetmek
Bir kişiyi korumak, kollamak veya yardım etmek anlamında kullanılır. Birine destek sağlamak ve ihtiyaçlarına dikkat etmek anlamında bir deyimdir.
33. (Birini) Gözü Isırmak
Bir kimseyi tanıdık gibi hissetmek, daha önce görmüş olabileceğini düşünmek anlamında kullanılır. Bu deyim, tanıdık gelme hissini ifade eder.
34. (Birini veya Bir Şeyi) Gözü Görmez Olmak
Artık ona değer vermemek veya önemini yitirmek anlamına gelir. Bu deyim, ilginin veya değer vermenin azalması durumunu ifade eder.
35. (Birini veya Bir Şeyi) Gözü Kesmek
Bir işi yapabilme konusunda kendine veya başkasına güven duymak anlamında kullanılır. Kendine veya başkasına güvenmek anlamına gelir.
36. (Birini veya Bir Şeyi) Gözü Kesmemek
Bir işi yaparken kendine veya başkalarına güvenmemek anlamında kullanılır. Bu deyim, güven eksikliğini ifade eder.
37. (Birini veya Bir Şeyi) Gözü Tutmak
Bir kişiyi veya durumu beğenmek, güven duymak anlamına gelir. Birini veya bir şeyi olumlu değerlendirme durumu olarak kullanılır.
38. (Birinin) Gözünü Açmak
Bir kişiye, bilgisiz olduğu bir konuda bilgi vermek veya onu uyarmak anlamında kullanılır. Kişiyi bilinçlendirmek veya uyarmak anlamındadır.
39. (Birinin) Gözünü Korkutmak
Bir kişiyi, yıldırma veya tehdit yoluyla korkutmak anlamına gelir. Birini cesaretsiz bırakma veya korkutma anlamındadır.
40. (Birinin) Gözünün (Gözlerinin) İçine Bakmak
Birine karşı aşırı ilgi göstermek veya onun buyruklarını yerine getirmek için sürekli dikkatli olmak anlamında kullanılır. Birinin her ihtiyacına dikkat etmek anlamına gelir.
41. (Birinin) Gözünün Yaşına Bakmamak
Bir kişiye merhamet göstermemek, acımamak anlamında kullanılan bir deyimdir. Bu deyim, acımasız davranmak anlamını ifade eder.
42. Dört Gözle Beklemek (Bakmak)
Bir kişiyi, olayı veya durumu büyük bir istek ve özlemle beklemek anlamında kullanılır.
43. Dünya Gözüyle Görmek
Bir kişiyi hayattayken görmek, ölmeden önce görmek anlamında kullanılır. Bu deyim, özellikle hayattayken birini görmeyi istemek durumunu ifade eder.
44. Dünyaya Gözlerini Kapamak (Yummak)
Bir kişinin ölmesi anlamında kullanılan bir deyimdir. Ölüm durumunu ifade etmek için kullanılır.
45. Eğri (Eğri Gözle) Bakmak
Bir kişiye veya duruma kötü düşüncelerle veya önyargıyla bakmak anlamında kullanılır. Kötü niyet beslemek anlamında bir deyimdir.
46. El Emeği Göz Nuru
Uzun sürede ve büyük emekle yapılmış iş, el sanatı anlamında kullanılır. Büyük emek ve özenle yapılmış işleri ifade eder.
47. Elle Tutulur Gözle Görülür (Dille Anlatılır)
Bir şeyin çok açık ve belirgin olduğunu ifade etmek için kullanılır. Görünür hale gelmiş, belirgin anlamına gelir.
48. Fazla Mal Göz Çıkarmaz
Ne kadar fazla mal olursa olsun, fazlalığı sorun yaratmaz anlamında kullanılan bir atasözüdür. Malın fazla olması sakınca yaratmaz şeklinde anlaşılabilir.
49. Fırsat Kollamak (Gözlemek)
Bir iş için uygun zaman veya durum beklemek anlamında kullanılır. Uygun zamanı beklemek olarak ifade edilebilir.
50. Göz Açamamak
Bir kişinin yoğun iş temposundan dolayı başka bir şeyle ilgilenme fırsatının olmaması anlamında kullanılır. Yoğun bir şekilde çalışmak veya meşgul olmak anlamına gelir.
51. Göz Açıp Kapayıncaya Kadar
Bu deyim, çok kısa bir sürede, hızlı bir şekilde gerçekleşen bir olayı ifade etmek için kullanılır. Örneğin: “Göz açıp kapayana kadar Zafer büyüdü.” anlamında, hızlı ve kısa süre içinde olup bitme durumunu ifade eder.
52. Göz Açtırmamak
Bir kişiye başka bir iş yapacak vakit veya imkân tanımamak anlamına gelir. Yoğun meşgul etmek ya da zaman bırakmamak anlamında kullanılır.
53. Göz Alabildiğine
Bir şeyin çok geniş bir alana yayıldığını veya görülebilen en uzak yere kadar uzandığını ifade eder. Örneğin: “Göz alabildiğine uzanan bu ova…”
54. Göz Ardı Etmek
Bir şeye gereken önemi vermemek anlamında kullanılır. Görmezden gelmek ya da önemsiz saymak anlamına gelir.
55. Göz Atmak
Bir şeye kısa bir süre, fazla dikkat etmeden bakmak anlamında kullanılır. Kısaca ve yüzeysel bakmak olarak da anlaşılır.
56. Göz Boyamak
Birini kandırmak, yanıltmak veya gösterişle aldatmak anlamında kullanılır. Gösteriş yaparak yanıltmak anlamına gelir.
57. Göz Değmek
Uğursuzluk veya kötülük getirdiğine inanılan bakışlarla kötü bir duruma düşmek anlamında kullanılır. Nazara gelmek olarak da bilinir.
58. Göz Dikmek
Bir şeyi ele geçirme isteği içinde olmak anlamında kullanılır. Hırsla bir şeyi istemek olarak ifade edilir.
59. Göz Doldurmak
Bir kişinin veya nesnenin, görünüşüyle beklenenden çok daha etkileyici olması anlamında kullanılır.
60. Göz Doyurmak
Bir şeyin görünüşüyle umulduğundan çok etkileyici olması anlamına gelir. Tatmin edici görünüm anlamında kullanılır.
61. Göz Gezdirmek
Bir yazı veya bir yere derinlemesine bakmadan göz atmak, hızlıca incelemek anlamına gelir. Kısaca göz gezdirmek olarak bilinir.
62. Göz Göre Göre
Bir şeyin belli ve apaçık bir şekilde, herkesin gözü önünde gerçekleşmesi anlamında kullanılır. Açıkça veya gizlenmeden anlamına gelir.
63. Göz Göz Olmak
Bir yüzey üzerinde birçok göz veya delik bulunması anlamına gelir. Bu deyim aynı zamanda yaralarla kaplanmak anlamında da kullanılabilir.
64. Göz Göze Gelmek
İki kişinin bakışlarının karşılaşması anlamına gelir. Bakışmak veya birbirine göz teması kurmak anlamına gelir.
65. Göz Önüne Sermek
Bir şeyi açıklamak, sergilemek veya göstermek anlamına gelir. Bir konuyu açıkça sunmak anlamında kullanılır.
66. Göz Gözü Görmemek
Yoğun sis, duman veya başka bir durumdan dolayı etrafı görememek anlamına gelir. Görüş kaybı anlamında kullanılır.
67. Göz Hapsine Almak
Birini gözetim altında tutmak, gözle kontrol etmek anlamında kullanılır. Yakından izlemek anlamına gelir.
68. Göz Kamaştırmak
Parlak bir ışığın gözü rahatsız etmesi veya bir nesnenin güzelliği ile hayran bırakması anlamında kullanılır. Göz alıcı veya etkileyici anlamında da kullanılır.
69. Göz Kırpmadan
Bir şeyi acımadan, merhamet göstermeden veya çekinmeden yapmak anlamında kullanılır. Tereddütsüz davranmak anlamına gelir.
70. Göz Kırpmak
Göz kapağını açıp kapatmak veya birine işaret etmek anlamında kullanılır. Gözle anlaşma anlamına gelir.
71. Göz Koymak
Bir kimseyi veya nesneyi ele geçirme isteği duymak anlamında kullanılır. Hırsla bir şeye sahip olmayı istemek olarak bilinir.
72. Göz Kulak Olmak
Bir şeye veya kişiye dikkat etmek, ilgilenmek anlamında kullanılır. Gözetmek veya korumak anlamına gelir.
73. Göz Nuru Dökmek
Bir şey için çok emek vermek anlamında kullanılır. Yoğun çaba göstermek anlamındadır.
74. Göz Önünde Bulundurmak
Bir durumu veya olayı hesaba katmak, dikkate almak anlamında kullanılır. Önceden düşünmek veya göz önünde tutmak anlamına gelir.
75. Göz Önüne Almak
Bir durumu dikkate almak veya değerlendirmek anlamına gelir. Önceden düşünerek hareket etmek anlamına gelir.
76. Göz Süzmek
Birine baygın ve anlamlı bakmak anlamında kullanılır. Anlamlı bakış atmak anlamındadır.
77. Göz Ucuyla Görmek
Fark etmek anlamına gelir. Bir durumu veya olayı hafifçe fark etmek anlamında kullanılır.
78. Göz Yummak
Bir durumu görmezden gelmek veya hoş görmek anlamında kullanılır. Görmezden gelmek anlamında bilinir.
79. Göz Yummamak
Uyumamak veya bir duruma göz yummamak anlamında kullanılır. Hoş görmemek veya uykusuz kalmak anlamına gelir.
80. Gözaltına Almak
Bir kişiyi belirli bir süre güvenlik için tutmak anlamında kullanılır. Tutuklama anlamına gelir.
81. Gözaydına Gitmek
Birini güzel bir olay için kutlamak anlamında kullanılır. Tebrik etmek veya iyi dilekte bulunmak anlamında bilinir.
82. Gözden Çıkarmak
Bir malı veya değeri elden çıkarılmasını kabul etmek anlamında kullanılır. Fedakarlık yapmak anlamında bilinir.
83. Gözden Kaçmak
Bir şeyin fark edilmemesi anlamına gelir. Görmeden atlamak olarak da bilinir.
84. Gözü Yükseklerde Olmak
Bulunduğu durumdan çok daha üstün bir konuma ulaşmak amacı taşımak anlamında kullanılır. Büyük hedefler koymak anlamında bilinir.
85. Gözüne Çarpmak
Bir şeyin dikkati çekmesi anlamında kullanılır. Göze çarpan durum anlamında bilinir.
86. Gözüne Uyku Girmemek
Uykusuz kalmak anlamına gelir. Uyuyamamak veya uykusuz kalmak anlamında kullanılır.
87. Gözüne Sokmak
Bir kişiye bilmediği veya bulamadığı bir durumu sert bir şekilde göstermek anlamında kullanılır. Doğrudan anlatmak veya göstermek anlamında bilinir.
88. Gözüne Yummak
Bir durumu görmezden gelmek anlamına gelir. Hoşgörülü davranmak anlamında bilinir.
89. Gözüne Duman Bürüme
Bir kişinin hayale dalması veya dalgın olması anlamında kullanılır. Düşüncelere dalmak anlamında bilinir.
90. Gözüyle Görmek
Bir olaya doğrudan tanıklık etmek anlamında kullanılır. Şahit olmak anlamında bilinir.
91. Gözüyle Tartmak
Bir kişiyi veya durumu anlamak için dikkatle bakmak anlamında kullanılır. Dikkatle değerlendirmek anlamında bilinir.
92. Gözyaşına Boğulmak
Çok ağlamak anlamında kullanılır. Aşırı duygulanmak veya ağlamak anlamında bilinir.
93. Gözünü Kapamak
Bir durumu görmezden gelmek veya dikkate almamak anlamında kullanılır. Görmemek anlamında bilinir.
94. Gözünü Yummak
Bir durumu hoş görmek veya bilerek göz ardı etmek anlamında kullanılır. Hoş görmek veya bağışlamak anlamında bilinir.
95. Gözüne Gelmek
Bir şeyin hayal edilmesi veya düşünülmesi anlamında kullanılır. Hayal etmek anlamında bilinir.
96. Gözüne Uyku Girmemek
Gece boyunca uyuyamamak anlamında kullanılır. Uykusuz kalmak anlamında bilinir.
97. Gözüne Uyku Tutmamak
Uykusuz kalmak veya uyuyamamak anlamında kullanılır. Gece boyunca uyanık kalmak anlamında bilinir.
98. Gözüne Gitmek
Bir şeye istemeden bakmak anlamında kullanılır. İstemeden gözün ilişmesi anlamında bilinir