Molière’in Cimri isimli ünlü oyununun konusu nedir? Cimri kitap özeti, karakterleri, Moliere ve oyun hakkında bilgi.
Cimri adlı eser, Fransız edebiyatının en ünlü komedi yazarlarından Molière’in klasikleşmiş oyunlarından biri olup, dünya çapında sahnelenmiş ve pek çok yazara ilham kaynağı olmuştur. Bu komedinin temelini, insan doğasının evrensel zayıflıklarından biri olan cimrilik ve açgözlülük oluşturur. Eserin ana karakteri Harpagon, parasına aşırı derecede düşkün, servetini her şeyin üzerinde gören bir cimridir. Molière, bu karakter üzerinden topluma eleştirel bir bakış sunar ve açgözlülüğün insan ilişkilerini nasıl yıkıma sürüklediğini mizahi bir dille gösterir. Harpagon, tüm hikaye boyunca sahip olduklarına sıkıca tutunur ve ne kendi hayatında ne de çevresinde gerçekten neyin değerli olduğunu görebilir.
Eserin Teması ve Molière’in Amacı
Eser, cimrilik ve açgözlülük gibi insan doğasına ait evrensel kusurları ele alır. Molière, bu zayıflıkların insanları nasıl kontrol edebileceğini ve onların hayatını nasıl şekillendirebileceğini sahneye taşır. Cimrilik, toplumun her katmanında görülebilen bir eksikliktir ve Molière, bu evrensel temayı işleyerek toplumsal eleştirilerini derinleştirir. Harpagon’un cimriliği ve maddi hırsları, onun insan ilişkilerini bozarken, seyirciye ahlaki bir ders sunar. Eserdeki karakterlerin çoğu Harpagon’un cimriliğinden ve açgözlülüğünden zarar görürken, onun bu durumu asla fark etmemesi Molière’in esprili eleştirisini ortaya koyar.
1. Perde: Harpagon’un Evindeki İlk Karışıklıklar
Oyun, Harpagon’un evinde başlar. Harpagon’un kızı Elise’e aşık olan Valère, bu sevgiyi devam ettirebilmek için Harpagon’un hizmetkarı olarak çalışmaya başlamıştır. Harpagon ise tamamen parası ve mülküyle meşguldür. O kadar ki, hizmetkarı La Fleche’ı evde hırsızlık yapmayı planlamakla suçlar, ancak La Fleche, Harpagon’un paraya olan aşırı düşkünlüğünü eleştirerek bu suçlamayı alaya alır. Bu sahneler, seyircinin Harpagon’un cimriliğini ve açgözlülüğünü daha iyi anlamasını sağlar.
Harpagon’un kızı Elise ve oğlu Cléante, Harpagon’a evlenmek istediklerini söylerler. Ancak Harpagon, kendi evliliğini gündeme getirir ve evlenmek istediği Mariane’den bahseder. Bu durum, Mariane’e aşık olan Cléante’yi derinden etkiler. Aynı zamanda Harpagon, Elise’i başka biriyle, Seigneur Anselme ile evlendirmeyi planlamaktadır. Bu, Elise ve Valère arasındaki ilişkiyi tehdit eden önemli bir olaydır.
2. Perde: Cléante’nin Borçlanması ve Baba-Oğul Rekabeti
İkinci perde, Cléante’nin Mariane’e olan aşkını itiraf etmesiyle başlar. Babasıyla aynı kadına aşık olmak zorunda kalmak, Cléante için büyük bir hayal kırıklığı yaratır. Harpagon’un cimriliğinden dolayı maddi zorluklar çeken Cléante, bir tefeciden borç almayı düşünür. Ancak, borç verenin babası Harpagon olduğunu öğrenir ve aralarındaki çatışma iyice alevlenir. Bu sahneler, Harpagon’un para için ailesine bile yardım etmemesinin trajikomik bir örneğini sunar.
3. Perde: Harpagon ve Mariane’in İlk Karşılaşması
Üçüncü perdede, Harpagon hizmetkarlarına evi Mariane’nin gelişine hazırlamalarını söyler. Mariane geldiğinde, Harpagon’u beğenmez ve onun oğlu Cléante ile olan ilişkisini öğrenince şaşırır. Cléante, Mariane’i över, ancak Harpagon bu sözleri yanlış anlar ve hakaret olarak kabul eder. Harpagon’un, Cléante’nin sevgisine dahi maddiyat açısından yaklaşması, onun karakterinin derin açgözlülüğünü gösterir.
4. Perde: Harpagon’un Şüpheleri ve Çatışmanın Tırmanışı
Dördüncü perdede, Harpagon, Cléante’nin Mariane’e olan ilgisini fark eder ve onu sorguya çeker. Cléante, başlangıçta hislerini saklamaya çalışsa da sonunda itiraf eder. Bu, Harpagon’un öfkesini daha da artırır. Jacques, bu çatışmayı çözmek amacıyla araya girer ve iki tarafı da dinleyerek onların arasındaki anlaşmazlığı hafifletmeye çalışır. Ancak Harpagon, para için Cléante’yi evlatlıktan reddetmekle tehdit eder ve bu sırada La Fleche Harpagon’un gömdüğü parayı çalmayı başarır.
5. Perde: Gerçeklerin Ortaya Çıkışı ve Valère’in Geçmişi
Son perdede, Elise ile evlenmek istemeyen Seigneur Anselme ve Valère’nin geçmişi hakkında yeni bilgiler gün yüzüne çıkar. Valère, Elise’in kalbini kazanmak için her şeyi yapmaya hazırdır ve Harpagon’un parasıyla olan ilişkisinden bihaber, onunla evlenmeye çalışır. Valère, aristokrat bir aileden geldiğini ve geçmişte bir deniz kazasında öldüğüne inanıldığını açıklar. Bu açıklama, Mariane ile Valère’nin uzun süredir kayıp olan kardeşler olduklarını ortaya çıkarır ve sonunda onların babaları Seigneur Anselme ile yeniden bir araya gelirler.
Harpagon ise parası için hala endişe içindedir. Ancak, Seigneur Anselme, Elise ve Valère’nin düğün masraflarını karşılamayı teklif eder. Bu sayede, Cléante de Mariane ile evlenme iznini alır. Harpagon, parasına olan saplantısından hiçbir şey kaybetmez ve oyunun sonunda dahi maddi kazancı her şeyin üstünde görür.
Oyunun Ana Teması: Açgözlülük ve İnsan İlişkilerine Etkisi
Molière, Cimri adlı eserinde, açgözlülüğün ve para hırsının insan ilişkilerini nasıl bozduğunu gözler önüne serer. Harpagon, oyunun sonunda bile hiçbir farkındalık yaşamadan cimri karakterini korur ve parasına olan bağımlılığını asla bırakmaz. Bu durum, oyunun ana temasını daha da vurgular; maddi hırs, kişisel ilişkileri ve aile bağlarını zedeler ve insanları gerçek mutluluktan uzaklaştırır. Molière’in bu eseri, toplumsal eleştiriyi mizahi bir dille sunarken, okuyucuya ve izleyiciye parasal değerlerin insan hayatındaki yerini sorgulama fırsatı verir.
Eserin Karakterleri
- Harpagon: Oyunun ana karakteri olan Harpagon, paraya aşırı derecede bağlı, cimri bir adamdır. Hiçbir şeyi parasından daha değerli görmez ve açgözlülüğünden dolayı tüm ilişkileri bozulur.
- Cléante: Harpagon’un oğlu olan Cléante, babasının evlenmek istediği Mariane’e aşıktır. Babasının cimriliği ve paraya olan düşkünlüğünden dolayı onunla sürekli çatışma içindedir.
- Elise: Harpagon’un kızı olan Elise, Valère ile aşık bir ilişki içindedir, ancak babası onun başka biriyle evlenmesini istemektedir.
- Valère: Elise’in sevgilisi olan Valère, aynı zamanda Harpagon’un kahyalığını yapmaktadır. Sonunda aristokrat bir aileden geldiği ve Mariane’in uzun süredir kayıp olan kardeşi olduğu anlaşılır.
- Mariane: Cléante ve Harpagon arasında bir aşk üçgeninde yer alan Mariane, Cléante’ye karşı duygular beslemektedir.
- Seigneur Anselme: Elise ile evlenmesi planlanan Anselme, oyunun sonunda Elise ve Valère’in babası olduğu ortaya çıkar.
- Jacques: Harpagon’un sadık hizmetkarıdır, ancak Harpagon’un cimriliğine karşı kendi eleştirilerini gizliden gizliye dile getirir.
- La Fleche: Cléante’nin sadık hizmetkarı olan La Fleche, Harpagon’un cimriliğini alaya alır ve paralarını çalmak için zekice planlar yapar.
Oyunun Sonuç ve Eleştirisi
Molière, Cimri adlı eserinde açgözlülük temasını güçlü bir şekilde işlerken, toplumsal eleştirilerini mizahi bir dille sunar. Harpagon’un parasına olan bağlılığı ve cimriliği, onun çevresindeki insanların hayatlarını ve ilişkilerini olumsuz etkiler. Oyunun sonunda Harpagon’un herhangi bir farkındalığa ulaşmaması, Molière’in insanların maddi değerlere olan takıntısına yönelik eleştirisinin bir göstergesidir.
Cimri, açgözlülüğün ve paraya olan takıntının insanları nasıl yozlaştırdığını ve mutluluğa engel olduğunu etkileyici bir şekilde gözler önüne serer. Molière’in bu eseri, toplumsal mesajı, karakterleri ve mizahi diliyle klasikleşmiş ve dünya edebiyatına önemli bir katkı sağlamıştır
